หลายคนอาจยังไม่รู้ว่า…นอกจากคนแล้ว สัตว์เลี้ยงก็สามารถบริจาคร่างกายเพื่อเป็น “อาจารย์ใหญ่” ให้กับนักศึกษาสัตวแพทย์ได้เหมือนกัน เพื่อใช้ในการเรียนรู้โครงสร้างร่างกายจริงๆ และช่วยพัฒนาการรักษาสำหรับสัตว์อื่นๆในอนาคต

นิ่ว ปัญหาที่ทำให้น้องหมา-น้องแมวฉี่ไม่ออก (Urinary Stones)     น้องหมาฉี่ไม่ออก น้องแมวเข้าห้องน้ำนานแต่ก็มีฉี่แค่นิดเดียว หรือบางครั้งก็ฉี่ออกมาแล้วสีเข้มจนมีเลือดปะปน ปัญหาพวกนี้อาจเกิดจากทางเดินปัสสาวะของน้องๆที่มีตะกอนหรือผลึกแร่ธาตุสะสมอยู่ หรือที่เรารู้จักกันดีคือ นิ่ว นั่นเอง เดี๋ยววันนี้ทางโรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชันจะมาไขข้อข้องใจเรื่องนิ่วให้เจ้าของฟังกันว่านิ่วคืออะไรและจะรับมือกับสิ่งนี้ยังไงกัน นิ่วคืออะไร?     นิ่ว เกิดจากการสะสมของตะกอนแร่ธาตุจนเกิดเป็นก้อนนิ่ว ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและพฤติกรรมของสัตว์เลี้ยง เป็นปัญหาสุขภาพที่เกิดในระบบทางเดินปัสสาวะ สามารถเกิดได้ตั้งแต่บริเวณไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ และท่อปัสสาวะ และมากถึง 85% ของโรคนิ่วในสัตว์เลี้ยงจะพบได้ในกระเพาะปัสสาวะ โรคนี้พบได้ทั่วไปในสัตว์เลี้ยงทั้งหมาและแมว สาเหตุของโรคนิ่ว    สาเหตุของการเกิดนิ่วนั้น สามารถเกิดขึ้นได้ด้วยหลายปัจจัยด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น อาหารและน้ำ – อาหารที่มีปริมาณแร่ธาตุสูงเกินไป เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส และแมกนีเซียม อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วได้ ส่วนน้ำดื่ม หากน้องหมาหรือน้องแมวดื่มน้ำไม่เพียงพอ อาจทำให้ปัสสาวะมีความเข้มข้นสูง เพิ่มโอกาสการตกผลึกของแร่ธาตุจนตกตะกอนกลายเป็นนิ่ว เพศ – เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดนิ่วได้ หากน้องหมาหรือน้องแมวเป็นตัวผู้ จะมีโอกาสเกิดภาวะอุดตันได้เพราะท่อปัสสาวะของเพศผู้จะแคบและยาวกว่าเพศเมียทำให้นิ่วติดค้างได้ง่าย แต่หากเป็นเพศเมียจะมีแนวโน้มเจอ นิ่วสตรูไวท์ ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ พันธุกรรม – หมาและแมวบางสายพันธุ์มีแนวโน้มที่จะเป็นนิ่วได้มากกว่าสายพันธุ์อื่นๆ เนื่องจาก พันธุกรรม โครงสร้างร่างกาย และปัจจัยด้านพฤติกรรมที่แตกต่างกันออกไป เช่น ดัลเมเชียน ชิห์สุ เปอร์เซีย บริติชชอร์ตแฮร์ และอื่นๆ การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ – การติดเชื้อแบคทีเรียในกระเพาะปัสสาวะจะทำให้ค่ากรด-ด่างในปัสสาวะเปลี่ยนแปลง และเมื่อปัสสาวะมีความด่างมากเกินไป จะทำให้ความสามารถในการละลายน้ำของแมกนีเซียมฟอสเฟตลดลง ทำให้กระตุ้นการเกิดนิ่วได้ โรคประจำตัว – น้องหมาน้องแมวที่มีโรคประจำตัวอยู่ก่อนแล้ว เช่น โรคตับ โรคไต หรือภาวะฮอร์โมนผิดปกติ จะมีความเสี่ยงที่จะเป็นนิ่วได้มากกว่าน้องหมาน้องแมวที่มีสุขภาพแข็งแรงปกติ อาการที่พบเจอ     หากน้องหมาน้องแมวแสดงสัญญาณเหล่านี้ น้องๆอาจมีแนวโน้มที่จะเป็นนิ่วได้ ฉี่บ่อยกว่าปกติและมีปริมาณน้อย ฉี่กะปริดกะปรอย มีเลือดปนอยู่กับฉี่ เบ่งฉี่เป็นเวลานาน เลียอวัยวะเพศบ่อยครั้ง     หากปล่อยอาการเหล่านี้ทิ้งไว้นาน นิ่วอาจไปอุดตันที่ท่อปัสสาวะจนทำให้น้องปัสสาวะไม่ออก และเมื่อถึงจุดนั้นเจ้าของจำเป็นต้องพาน้องมาพบสัตวแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาโดยเร็วที่สุด มิเช่นนั้นอาจทำให้น้องเสียชีวิตได้ วิธีรักษา     การรักษาโรคนิ่วนั้นขึ้นอยู่กับชนิดของนิ่วที่น้องเป็นและจากการวินิจฉัยของสัตวแพทย์ โดยจะมีอยู่ 2 วิธีหลักๆด้วยกัน ได้แก่ การผ่าตัด – เป็นวิธีรักษาที่มีประสิทธิภาพที่สุด โดยการผ่าตัดจุดที่มีนิ่วอยู่และเอานิ่วที่อยู่ภายในออกมา เพื่อส่งตรวจชนิดของนิ่วที่พบ หลังจากการผ่าตัด น้องอาจมีเลือดปนกับปัสสาวะ 2-4 วันและต้องพักฟื้น 7-14 วัน การให้อาหารสูตรสลายนิ่ว – ในสัตว์เลี้ยงบางตัวที่มีปัญหาเรื่องสุขภาพ หรือมีความเสี่ยงในการวางยาสลบ

     หลายคน รวมถึงเจ้าของสัตว์เลี้ยงทราบอยู่แล้วว่าการทำหมันเป็นวิธีการคุมกำเนิดถาวร แต่หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าการทำหมันสำหรับน้องหมาและน้องแมวยังมีข้อดีอื่น ๆ นอกจากการคุมกำเนิด เช่น ช่วยลดโอกาสในการเกิดโรคต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับสัตว์เลี้ยงของเราได้ด้วย วันนี้ทางโรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชันจะมาแชร์ข้อมูลเกี่ยวกับการทำหมันสำหรับน้องหมาและน้องแมวให้ฟังกันค่ะ การทำหมันสุนัขและแมว * ถึงแม้การทำหมันสามารถเริ่มทำได้ตั้งแต่น้องอายุ 4 เดือนขึ้นไป แต่ถ้าด้านความเหมาะสมนั้น แนะนำให้ทำตอนอายุ 6 เดือนขึ้นไป เพื่อความปลอดภัยของน้องที่ทำหมัน ** การทำหมันไม่ได้ขึ้นอยู่กับอายุของน้องหมาน้องแมวเพียงอย่างเดียว แต่ยังต้องคำนึงถึงน้ำหนักตัวของน้องด้วย หากน้ำหนักตัวของน้องน้อยกว่าเกณฑ์ที่กำหนด อาจไม่สามารถวางยาสลบได้ ขั้นตอนในการทำหมัน ตรวจเลือด – เพื่อตรวจสอบค่าเลือดต่างๆ ในร่างกายน้องว่าพร้อมทำการทำหมันหรือไม่ หากพบค่าเลือดผิดปกติ จะไม่สามารถทำหมันได้ และจะต้องดูแลให้ค่ากลับมาปกติก่อนถึงจะดำเนินการในขั้นตอนถัดไปได้ งดอาหารและน้ำ 8-12 ชั่วโมงก่อนเข้ารับการผ่าตัดทำหมัน – เพื่อป้องกันการสำลักอาหารหรือน้ำระหว่างการผ่าตัด วางยาสลบและทำการผ่าตัด – เมื่อเตรียมความพร้อมทุกด้าน จึงทำการผ่าตัด หลังผ่าตัดเสร็จ – สัตว์เลี้ยงจะต้องได้รับการทำแผลผ่าตัดจนกว่าแผลแห้งดี (สามารถทำด้วยตัวเองหรือพาไปคลินิกหรือโรงพยาบาลใกล้บ้านท่านได้) ตัดไหม – 7-10 วันหลังการผ่าตัดเมื่อแผลแห้งดีและไม่มีการติดเชื้อ วิธีดูแลน้องหมาและแมวหลังทำหมัน     การดูแลแผลของน้องหมาและน้องแมวหลังทำหมันเป็นอีกสิ่งนึงที่ต้องให้ความสำคัญเช่นกัน เพื่อป้องกันการติดเชื้อและช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น ทานยาปฏิชีวนะและยาลดอักเสบตามที่สัตวแพทย์จ่ายยามาให้ ห้ามให้สุนัขหรือแมวเลียหรือแทะแผล โดยอาจสวมใส่อุปกรณ์กันเลีย เช่น Collar หรือ ชุดกันเลีย ห้ามให้แผลโดนน้ำเป็นเวลา 1 สัปดาห์ สำหรับแมวตัวผู้ ให้ทายาฆ่าเชื้อ(เบตาดีน)ที่แผลทุกวันจนกว่าแผลจะดีขึ้น  วิธีดูแลน้องหมาและแมวหลังตัดไหม ควบคุมอาหารและเลือกอาหารที่เหมาะสม – น้องหมาหรือแมวที่ทำหมัน ควรกินอาหารสูตรสำหรับสัตว์เลี้ยงทำหมัน เพื่อควบคุมน้ำหนักไม่ให้อ้วนเกินไป ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม – เจ้าของควรหากิจกรรม เช่น พาไปเดินเล่นหรือว่ายน้ำ เพื่อให้น้องมีสุขภาพที่แข็งแรง ขยับเขยื้อนร่างกายอยู่เสมอ ข้อดีในการทำหมัน     ดังที่กล่าวถึงข้างต้นว่าการทำหมันคือการคุมกำเนิดถาวร แต่ข้อดีของการทำหมันยังมีมากกว่านั้น เช่น ลดความเสี่ยงของโรคทางระบบสืบพันธุ์ เช่น มดลูกอักเสบ, เนื้องอกเต้านม, และการลดภาวะต่อมลูกหมากโตในเพศผู้ ซึ่งหากรุนแรงอาจกลายเป็นมะเร็งได้ ลดพฤติกรรมก้าวร้าว เนื่องจากการลดลงของระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน ลดพฤติกรรมการหนีเที่ยว เพื่อหาคู่ผสมพันธุ์ รวมถึงการฉี่ไม่เป็นที่ ผลข้างเคียงของการทำหมัน สัตว์เลี้ยงมีร่างกายที่อ้วนขึ้น – เนื่องจากการทำหมันทำให้ฮอร์โมนทางเพศลดลง ทำให้การเผาผลาญในร่างกายลดลง เจ้าของสามารถควบคุมน้ำหนักน้องโดยการเลือกอาหารสูตรที่เหมาะสมและหมั่นพาน้องออกกำลังกาย ภาวะปัสสาวะเล็ดหลังทำหมัน(Urinary Incontinent) – ภาวะนี้มักพบในเพศเมีย ซึ่งเกิดจากความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ทำให้ท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะทำงานผิดปกติ แต่ภาวะนี้พบน้อยมาก ซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ด้วยยา ปัญหาปัสสาวะลำบาก– อาจเกิดขึ้นกับแมวตัวผู้ได้     การทำหมันสัตว์เลี้ยงไม่เพียงช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีและลดความเสี่ยงต่อโรคต่างๆ แต่ยังมีส่วนสำคัญในการควบคุมจำนวนประชากรสุนัขและแมวจรจัด ทั้งนี้